22 april 2020

Lesgeven op afstand, hoe doe je dat?

Het was voor iedereen een behoorlijke omschakeling toen op 16 maart de scholen dicht gingen. Op stel en sprong moesten we nieuwe manieren vinden om ons onderwijsvak – contactberoep bij uitstek – op een andere manier uit te oefenen.

Aangepaste roosters

Op het Schoter in Haarlem maakten ze de draai razendsnel. “Binnen twee dagen hadden we het digitaal lesgeven opgezet”, vertelt rector Arjan van Waveren. “Het scheelde dat alle leerlingen bij ons al een eigen laptop hebben en we snel ingewerkt raakten met Microsoft Teams. We hebben wel de lesroosters aangepast, want 60 minuten duren online veel langer dan fysiek in de klas. We hebben nu lessen van 30 minuten, waarin de docent vooral instructies geeft.” Ook de klassieke manier van communiceren naar de ouders had aanpassing nodig. Arjan: “Alleen mails sturen bleek niet genoeg, daarom ben ik een vlog gestart waarin ik iedere week uitleg wat de stand van zaken is en hoe we het onderwijs aanpakken. Die vlogs zijn te zien via Instagram en Facebook en worden goed bekeken.” 

Frustratie

“Begrip voor elkaar is heel belangrijk om het vol te houden in deze tijd”, stelt Nelie Groen, schooldirecteur van het Coornhert Lyceum. “Wij moeten ons bijvoorbeeld goed realiseren hoe erg de leerlingen het vinden dat hun schoolreizen niet doorgaan nu. Een van onze docenten heeft een vlog gemaakt waarin hij ingaat op hun teleurstelling. En omgekeerd vragen leerlingen aan docenten om op Instagram te laten zien hoe ze thuis de lessen voorbereiden en geven. Want voor de docenten is het ook hard werken, vaak met thuisonderwijs aan hun eigen kinderen en het afnemen van examens naast de lessen.” Sylvana Halkers van de praktijkscholen in Uithoorn en Hoofddorp ziet dat haar leerlingen behoorlijk worstelen met het leren op afstand. “Ze missen school enorm. En ze zijn niet gewend om veel achter de laptop te zitten, het zijn vooral hands-on kinderen. We merken dat veel leerlingen later in de ochtend starten en tot middernacht aan hun opdrachten werken.”

Aangehaakt

Waar sommige leerlingen te lang achter hun laptop blijven plakken, zijn anderen soms te snel verdwenen. Hoe houd je in de gaten of een leerling aangehaakt blijft bij de lessen? “Bijvoorbeeld door een wiskunde-opgave uit te zetten en iedereen te vragen op hetzelfde moment het antwoord in te sturen”, zegt Arjan. Frank Stassar, docent Podium en Presentatie en mentor, geeft zijn leerlingen allerlei opdrachten mee om thuis uit te voeren en communiceert vooral met ze via magister, mail en telefoon. “Bij leerlingen die hardnekkig niets doen, neem ik contact op met hun mentor om eerst te controleren of er wat anders speelt”, zegt Frank. “De ene leerling is moeilijker te bereiken dan de ander, maar met een groot hart en brede schouders waarop veel begrip rust, schrijden we voort in deze onwaarachtige tijden.” 

Meerwaarde

Er zit ook een meerwaarde aan het leren op afstand, ontdekte natuurkundedocent Jeroy Peterson: “Een leerling kan een vraag aan mij stellen en 1 op 1 uitleg krijgen, zonder dat iemand in de klas een opmerking maakt of begint te lachen. Leerlingen die snel afgeleid zijn, hebben er baat bij dat ze mij in alle rust voor zich aan hun bureau zien, ook al is dat via de webcam.” Hij gaat als de coronamaatregelen voorbij zijn een aantal dingen voortzetten in zijn reguliere lessen. “Ik deel bijvoorbeeld werkopdrachten via een Worddocument uit aan leerlingen en zij leveren het ook digitaal weer bij mij in. Doordat ik alles digitaal en gestructureerd binnenkrijg, kan ik het makkelijker nakijken en feedback geven. Dat scheelt me veel tijd.” De digitalisering van het onderwijs maakt een enorme sprong, dat ziet ook Arjan. “We ontwikkelen nu in een paar maanden tijd wat normaal misschien tien jaar zou kosten. En het ’s avonds vanuit je eigen huis in Teams vergaderen houden we er zeker in, als alles straks weer ‘normaal’ is.” 

 Zie ook onze posts op LinkedIn met inspirerende voorbeelden van les op afstand.