“Kleine aanpassingen kunnen een groot verschil maken bij internaliserende problematiek”
Passend onderwijs voor elke leerling. Het is een belangrijk uitgangspunt, maar niet altijd even makkelijk. De laatste jaren stijgt het aantal leerlingen met internaliserende problematiek en dat vraagt soms om een andere aanpak van scholen in het reguliere onderwijs. VSO Daaf Geluk biedt een helpende hand met het programma ‘VO-VSO’, dat in samenwerking met Samenwerkingsverband VO Zuid-Kennemerland is opgezet. Nicole Verhalle, contextueel leerlingbegeleider op Dunamare-school VSO Daaf Geluk, is kartrekker van het programma.
Nicole: “Onze school krijgt regelmatig instroomverzoeken. Naast het feit dat het aantal plekken in het voortgezet speciaal onderwijs (vso) gering is, heeft het de voorkeur om leerlingen zo lang mogelijk op de eigen school te houden. Er is vaak een heel bewuste keuze voor een school gemaakt; je gunt het leerlingen dan ook om daar onderwijs te kunnen volgen. Oók als ze extra begeleiding nodig hebben. Het gaat dan om leerlingen die in bepaalde situaties angstig of teruggetrokken gedrag vertonen. Dan lukt het ze bijvoorbeeld niet meer om een vraag te stellen of om überhaupt te praten. Als we door samenwerking het onderwijs inclusiever kunnen maken, is een reguliere middelbare school ook voor hen een passende plek.”
Vertrouwen geven
“Aan wat voor ondersteuning behoefte is, verschilt per leerling. Soms is vijf minuten tot rust komen buiten het lokaal, een rondje door de school lopen of een paar minuten een computerspelletje spelen al genoeg om weer mee te kunnen doen met de les. Maar er zijn ook leerlingen die meer nodig hebben. In mijn werk als contextueel leerlingbegeleider vind ik het belangrijk om écht een luisterend oor te zijn voor de leerlingen en me open op te stellen. Ik wil dat ze de ruimte voelen om zichzelf te zijn en aan te geven wat ze nodig hebben. Met die instelling kom je een heel eind. Ik merk dat er snel wordt gedacht aan therapieën en onderzoeken, maar kleine aanpassingen kunnen al een groot verschil maken. En leerlingen het vertrouwen geven. De school en de ouders zorgen voor de juiste begeleiding en met die begeleiding werkt de leerling verder aan zijn ontwikkeling. In onze aanpak staat de driehoek ‘ouder-school-leerling’ dan ook centraal. Je moet met elkaar in gesprek blijven en het echt sámen doen.”
Samenwerking
“Het programma loopt nu een paar maanden en ik ben onder meer bij Het Schoter, De Hartenlust en het Wim Gertenbach College geweest om te kijken naar de mogelijkheden om intensiever met elkaar samen te werken. We hopen dat de komende tijd uit te breiden naar meer scholen in de regio. Het gaat echt om een samenwerking; de meerwaarde zit in het hebben van onderling contact. Dat het normaal wordt dat regulier en speciaal onderwijs kennis en kunde delen. Wij kunnen fungeren als sparringpartner, maar bijvoorbeeld ook meekijken in de les of in gesprek gaan met een leerling. Net waar behoefte aan is. Aan de andere kant zou het heel mooi zijn als leerlingen van onze school na een paar jaar kunnen schakelen naar het reguliere onderwijs omdat onze intensieve begeleiding niet meer nodig is. De Daaf is een fantastische plek, maar sommige leerlingen blijven zich ‘anders’ voelen. De opleiding afmaken op een reguliere middelbare school kan dan echt een boost geven.”
Succesverhaal
“Momenteel zijn we in kaart aan het brengen of er ‘gemene delers’ zijn bij onze zij-instroomleerlingen. Met andere woorden: zijn er overlappende belemmerende factoren? En welke ondersteuning hadden zij nodig gehad om (langer) op de betreffende school te kunnen blijven? Wij hopen patronen te ontdekken waardoor we reguliere middelbare scholen optimaal kunnen ondersteunen. Natuurlijk zal het altijd maatwerk blijven; elk kind en elke situatie is uniek. Maar wat extra handvatten geven aan scholen kan voor leerlingen het verschil betekenen tussen speciaal of regulier onderwijs volgen. Daar dragen wij als VSO Daaf Geluk graag aan bij. Vaak zie je dat leerlingen met internaliserende problematiek faal- op faalervaring hebben gehad. Die gun je een succesverhaal.”