“Burgerschap staat in verbinding met daltononderwijs”
Burgerschap staat hoog op de agenda in het voortgezet onderwijs. Hoe geven onze Dunamare-scholen hier invulling aan? De komende weken delen collega’s hun ervaringen. Vandaag Maartje van der Knaap, docent geschiedenis en maatschappijleer op het Haarlemmermeer Lyceum Dalton.
“Ik vind het goed dat burgerschapsonderwijs meer ruimte krijgt in het vaste curriculum op scholen. Het stimuleert jongeren om na te denken over hun rol in de samenleving en hoe ze die samen met anderen kunnen vormgeven. Hoe ga je bijvoorbeeld met de ander om als je van mening verschilt? En hoe kom je met elkaar tot een compromis? Dit soort thema’s worden veel besproken bij ons op school. Het voordeel is dat wij daltononderwijs geven; deze vorm biedt bij uitstek een leef- en leeromgeving waar leerlingen worden uitgedaagd zich te ontwikkelen tot mensen met een kritische en democratische grondhouding. De pijlers van ons burgerschapsplan verantwoordelijkheid, samenwerken, respectvol omgaan met verschillen en zelfstandigheid sluiten dan ook goed aan op de Daltonkernwaarden.”
Goed doen met de Zuidrand
“We organiseren sinds vorig jaar een Daltonreis met uitwisseling in Duitsland. Dat is burgerschap ten voeten uit: totaal uit je comfortzone, verblijven in een ander land. Daarnaast zijn er volop losse projecten, zoals een inzamelingsactie door middel van een lesmarathon voor de voedselbank en in november willen we scholierenverkiezingen organiseren tijdens de Tweede Kamerverkiezingen. We vinden het belangrijk dat de leerlingen interesse hebben voor zaken buiten hun eigen leefwereld. Daarom starten we dit schooljaar met ‘Goed doen met de Zuidrand’. Dit is een project waarbij we leerlingen de kans willen geven om als vrijwilliger aan de slag te gaan voor een doel dat ze echt zélf kiezen.”
Veilig schoolklimaat
“Ik vind het fijn dat de schoolleiding inziet dat burgerschap een belangrijk thema is én medewerkers de tijd en ruimte geeft om dit op te pakken. Er is een leerlingenraad en een eigen werkgroep burgerschap met daarin onze rector Liesbeth Pennings-de Vet, Joost Mooij, Siema Chennouf en ikzelf. Ons lyceum ziet het in stand houden van een veilig schoolklimaat als een basisvoorwaarde voor goed onderwijs. Het is van belang dat iedereen op school zichzelf kan zijn zonder zich daarvoor te hoeven schamen of te verantwoorden. Om je vrij te durven uiten, is het wel nodig dat leerlingen zich veilig en prettig voelen op school. Daar valt ook Paarse Vrijdag onder: een dag waarbij de hele school wordt uitgenodigd paarse kleding te dragen om solidariteit te tonen met lhbti+-ers. Onze Gender & Sexuality Alliance (GSA) organiseert de dag samen met een aantal enthousiaste docenten.”
Doorlopende leerlijn
“Burgerschap is bij ons geen apart vak. Soms vragen collega’s: ‘hoe kan ik het dan verweven in de lessen?’ Maar als je er even voor gaat zitten, zie je dat heel veel dingen te maken hebben met burgerschap. Het bespreken van de Franse verkiezingen, de oorlog in Oekraïne of een project over duurzaamheid. We willen wel streven naar iets meer homogeniteit. Daarom hebben we met de verschillende vakgroepen een bijeenkomst gehad en is er onderzocht naar wat er allemaal al gedaan werd met het thema burgerschap in de betreffende vakken. Met elkaar hebben we de visie op burgerschap aangepast. We willen doelgericht een doorlopende leerlijn ontwikkelen om zo de kwaliteit nog meer te verbeteren en ons burgerschapsonderwijs echt stevig op de kaart te zetten!”