“Onze studiereizen passen bij de actuele vraagstukken in het Nederlandse onderwijs”
Dit voorjaar bracht een groep Dunamare-collega's een bezoek aan Finland. Het doel? Kennismaken met het Finse onderwijsmodel en leren van en met elkaar. Om de belangrijkste opbrengsten in kaart te brengen én de vertaling te maken naar de onderwijspraktijk vond er onlangs een evaluatiebijeenkomst plaats. Daarin werd ook vooruitgekeken naar de komende studiereis naar Dublin die in maart 2026 plaatsvindt. Rosanna Stek, subsidieadviseur van Dunamare, praat ons bij.
Rosanna: “Begin september vond de evaluatiebijeenkomst plaats naar aanleiding van onze afgelopen studiereis naar Finland. Met succes! We hebben de opbrengsten van de reis besproken, gereflecteerd op de vertaling naar de onderwijspraktijk en gezamenlijk vooruitgekeken naar de invulling van toekomstige studiereizen.” De bijeenkomst werd als geslaagd ervaren en leverde waardevolle inzichten op. “De deelnemers gaven aan dat ze geïnspireerd zijn door de onderwijspraktijk in Finland, waarin autonomie van de docent en leerling centraal staat. Een deelnemer vertelde dat zij van onderwijsmethode is gewisseld en een ander heeft lesmateriaal uitgewisseld.”
Professionele ruimte
De uitwisseling stimuleerde deelnemers om op verschillende niveaus naar onderwijs te kijken en te reflecteren op het eigen handelen. “Op reis leer je immers niet alleen over de plek waar je bent, maar vooral over de plek waar je vandaan komt. Waar zijn wij tevreden over (zoals dat we veel meten in het Nederlandse onderwijs) en wat kan anders?” Het gegeven dat onderwijsresultaten niet afhankelijk zijn van strikte controle of autoriteit, zette collega’s opnieuw aan het denken over hoe zij voor de klas staan en omgaan met de balans tussen structuur en vrijheid. “Enkele teamleiders hebben onderzocht hoe zij hun docententeams meer professionele ruimte kunnen geven.” Ook de fysieke leeromgeving maakte indruk, benoemt Rosanna. "De Finse schoolgebouwen werden ervaren als uitnodigende communities, met veel aandacht voor inrichting, licht en gezamenlijke voorzieningen zoals een warme lunch. Daarom kijken wij nu ook meer naar onze basisvoorzieningen binnen het onderwijs en kansengelijkheid. Bovendien is de binding met onze onderwijsgroep versterkt en weten collega’s elkaar beter te vinden; er zijn zelfs vriendschappen ontstaan.”
Effectief leesonderwijs
Al met al heeft de studiereis veel opgeleverd. “De deelnemers hebben een netwerk opgebouwd en er zijn uitwisselingen gepland met een Finse school. Vanuit Dunamare vinden wij het belangrijk om ook over de grens te leren van en met elkaar. Daarom organiseren we een aanvullende studiereis speciaal voor leraren.” Rosanna vervolgt: “Wel maakten deelnemers de kanttekening dat het lastig is om alle opgedane kennis en kunde inzichtelijk te maken binnen de eigen school. Deze punten nemen we mee om de komende studiereis te optimaliseren. Concreet betekent dit dat we het programma in Dublin iets aanpassen, er twee voorbereidende bijeenkomsten zijn en er meer ruimte is voor intervisie. Bovendien zal de reis onder leiding van een onderwijsadviseur zijn.”
Doelgericht investeren
De komende studiereis heeft als thema ‘leesvaardigheid en leesplezier’. “Ierland wordt internationaal geroemd om de indrukwekkende vooruitgang in het onderwijs, met name op het gebied van leesvaardigheid. Zo draait Ierland al een aantal jaren meerdere succesvolle programma’s zoals ‘whole school reading culture’, waarbij het hele team betrokken is. Na jaren waarin de basisvaardigheden onder druk stonden, hebben Ierse scholen doelgericht geïnvesteerd in effectief leesonderwijs. Met resultaat: Ierse leerlingen behoren nu tot de wereldtop op het gebied van begrijpend lezen én leesplezier.” Tijdens deze studiereis wordt er gezamenlijk gewerkt aan een actueel vraagstuk, dat nu volop speelt in Nederland: hoe zorgen we voor sterker taalonderwijs mét aandacht voor leesplezier op onze scholen? “We verwachten een nieuwe dialoog over lezen binnen de scholen die zal leiden tot onderwijsinnovatie én een sterkere professionele cultuur en samenwerking. We zijn trots dat we ook op deze manier méér kunnen bieden!”