23 mei 2023

Heb je even?

Ruzie met een klasgenoot, problemen thuis of zorgen over een toets. Wanneer je als leerling ergens tegenaan loopt, is het fijn als je je verhaal kwijt kunt. Tom Kuijpers (35), docent LO, talentcoördinator en mentor op Het Schoter, vertelt hoe hij bijdraagt aan een fijn klimaat op school.

“LO is bij uitstek een vak waarbij je jezelf niet kunt verstoppen. Een veilige sfeer is daarom heel belangrijk. Als een leerling wordt uitgelachen, leg ik de les gelijk stil om het voorval te bespreken. Daarmee geef ik het signaal af dat ik alles in de gaten houd en dat soort gedrag niet oké vind. Vooral in de brugklas – wanneer de groepsvorming volop plaatsvindt – zit ik er bovenop. Soms merk ik dat leerlingen expres hun best niet doen, omdat ze bang zijn om dingen verkeerd te doen en er dan maar een grapje van maken. Ik benadruk daarom regelmatig dat je fouten móet maken om nieuwe dingen te kunnen leren.”

Bal overschieten

“Tijdens mijn mentorgesprekken viel het me op dat leerlingen het best ongemakkelijk vinden om tien minuten tegenover een volwassene te zitten en te vertellen hoe het thuis en op school gaat. Dit schooljaar pak ik het anders aan en maak ik er een sportieve activiteit van: even samen basketballen, de bal overschieten of wandelen in het park. Net wat ze leuk vinden om te doen. De leerlingen reageren tot nu toe heel enthousiast. Doordat ze me niet hoeven aan te kijken en lekker bezig zijn, voelen ze zich duidelijk een stuk vrijer om dingen te vertellen. Er zijn al heel veel leuke, open gesprekken ontstaan!”

De beurt krijgen

“Wanneer ik een leerling ergens op wil aanspreken, doe ik dit meestal één-op-één. Vooral als iemand niet helemaal lekker in de groep ligt of problemen heeft met gezag, kan het averechts werken om ‘terecht te wijzen’ ten overstaan van de hele klas. Ook ben ik me ervan bewust dat sommige leerlingen het spannend vinden om de beurt te krijgen. Als ik een vraag stel, kondig ik daarom van tevoren aan dat ik iemand ga aanwijzen om het antwoord te geven. Op die manier kunnen ze zich voorbereiden en komt het niet als een verrassing. Het zijn kleine dingen, maar die kunnen een groot verschil maken in de klas.”

Plagen of pesten

“Groepsvorming gaat soms gepaard met kleine conflictjes. Vorig jaar was er een leerling die moest huilen, omdat een vriend hem had gepest. Ik ben toen na de les met de hele vriendengroep in gesprek gegaan. Wanneer is het plagen en wanneer is het pesten? Wat ging er fout? En wat kun je wel en niet tegen vrienden zeggen? Hier kwam een heel mooi gesprek uit. Vaak is even zitten al voldoende; het gaat er vooral om dat je iets doet in zulke situaties, zodat leerlingen zich gezien en gehoord voelen.”