
“Dit is een investering in de toekomst”
Het praktijkonderwijs staat onder druk. Reden voor bestuurder Henk Post om een gesprek aan te gaan met Rimada Bakker, coördinator certificering en praktijkleren, en docent Consumptieve Technieken op Dunamare-school Oost ter Hout. Een verhaal over passie, pannen en praktijk.
Henk: “Wat leuk om hier weer te zijn – in deze prachtige school. Kun je eerst wat over jezelf vertellen, wat is jouw achtergrond?” Rimada: “Ik ben opgegroeid met lekker eten, mijn moeder kon goed koken dus het is me echt met de paplepel ingegeven. Proeven, ruiken, iets moois maken; dat is magisch. Kok worden was dan ook hét doel in mijn leven. Ik houd ervan om mensen blij te maken met een mooie maaltijd. Op mijn zestiende ben ik begonnen met een Beroeps Begeleidende Leerweg en heb ik mijn koksdiploma gehaald. Ik was de eerste vrouwelijke leerling-kok in Noord-Holland; het was toen echt nog een mannenberoep. Ik heb overal gewerkt: van sterrenrestaurants in Nederland tot Duitse en Zwitserse horeca.”
Henk: "Leren door te doen, dat zit dus ook in jouw DNA."
Rimada: “Absoluut. Koken is mijn passie en dat geef ik maar al te graag door. Naast mijn lerarenopleiding Consumptieve Technieken heb ik ook een master expertdocent beroepsonderwijs gedaan om meer te leren over coachend lesgeven en het vak nog beter over te brengen. Het gros van onze leerlingen kan prima met hun handen werken. Zij gaan de zorg in, worden timmerman, loodgieter, tuinman of kok. Beroepen die zo belangrijk zijn voor de maatschappij. Als ze hier op school starten, denken leerlingen vaak: ik kan helemaal niks. Dat is ze aangepraat. En dan ontdekken ze hier dat ze juist ontzettend veel kunnen. Ze leren het beste als ze zien wat ze moeten doen. En ik snap dat, ik ben precies zo.”
Henk: “Ik vind het knap dat je iets kunt maken met je handen. Jullie leiden de nieuwe generatie vaklieden op. Kun je iets meer vertellen over het project PO-VO basisonderwijs waar jullie aan meedoen?” Rimada: “Elke woensdagochtend komen hier basisschoolleerlingen meedraaien – een project opgezet door mijn collega Bas van ‘t Zand. Ze krijgen twee uur Groen-onderwijs van mededocent Ian Kneepkens, compleet met leenwerkschoenen en een pak; dat is een stukje professionaliteit. Na de pauze komen de kinderen bij mij koken. Uiteraard ook met een haarnetje, schort, werkschoenen en kookboek. Stapsgewijs gaan ze – net zoals onze leerlingen - aan de slag met technieken en recepten. Het is een groot succes en erg leerzaam. Neem die verspakketten uit de supermarkt. Je moet zo veel snijden; veel jongeren haken dan af. Maar als je leert hoe je kunt snijden, dan verlaagt dat de drempel. Dan merken ze: hé, dit kan ik en vind ik leuk! Daarom gun ik iedere Nederlander kookles.”
Henk: “Wat een goed idee en het zou veel gezondheidsproblemen voorkomen. Ook leerlingen op het vwo en studenten op de universiteit zouden dit moeten leren - goede voeding is superbelangrijk en uiteindelijk nemen ze die eetstijl ook mee naar huis, toch?
Rimada: “Sterker nog, het werkt twee kanten op. Wat ik gaaf vind aan deze school is dat hier leerlingen uit alle regio’s van Nederland komen en iedereen inbreng heeft in het lesprogramma. Ze mogen recepten aandragen, gerechten meenemen, ouders komen koken. Tijdens een project over ouderenzorg vroeg ik de leerlingen: welk gerecht zou hier bij passen? Een vrij stille leerling uit Syrië bloeide helemaal op. Ze had zoveel ideeën en kwam met gerechten die ze kende van haar oma thuis, daar kwamen heerlijke recepten uit voort en de hele klas werd enthousiast. Koken is zoveel meer dan alleen maar een maaltijd.”
Henk: “Kun je meer vertellen over de praktijkverklaringen? Daarin zijn jullie koploper.”
Rimada: “Sinds 2017 kunnen leerlingen op Praktijkschool Oost ter Hout een praktijkverklaring behalen: een landelijk erkend certificaat voor het beheersen van werkprocessen op mbo-niveau. Inmiddels hebben we al ruim driehonderd praktijkverklaringen uitgereikt, een uniek gegeven binnen het praktijkonderwijs in Nederland. Niet alle leerlingen zijn in staat om een mbo-startkwalificatie te behalen, maar kunnen wel ontzettend veel met hun handen. Heel lang was er niets voor deze groep. Dat vond ik zo gek, want deze jongeren zijn een aanwinst voor het bedrijfsleven. Zo’n acht jaar geleden ben ik samen met de stagedocenten gestart met de Praktijkverklaring-aanpak van het Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). Het hele team was enthousiast en haakte gelijk aan. Samen zijn we erin geslaagd om iets heel waardevols neer te zetten.”
Henk: “Op een praktijkschool kun je ontdekken wat bij je past en dat is zo belangrijk! Ervaren, voelen, ontdekken; onbetaalbaar.”
Rimada knikt: “Onze leerlingen leren op hun stage allerlei werkprocessen die ze straks nodig hebben om een bepaald beroep uit te oefenen. Voorheen konden ze het geleerde niet aantonen, maar met de praktijkverklaring kunnen ze dit wél. Dat maakt het makkelijker om straks aan de slag te gaan op de arbeidsmarkt. En de leerlingen die wel doorstromen naar het mbo hebben een voorsprong, wat zorgt voor een fijne start. Henk: “Dat is ook een van de redenen waarom ik het belangrijk vind dat we structureel blijven investeren in het praktijkonderwijs. En daarom zeg ik: stop de bezuiniging op het praktijkonderwijs! Deze onderwijsvorm is zo belangrijk. Elke duizend euro extra die we investeren in een kind, is winst voor de toekomst.”
Rimada: “Dat vind ik ook. En als je het hebt over investeren in de toekomst... In de les laat ik zien hoeveel calorieën, suiker en zout ergens in zit. We hebben best wel wat kinderen met overgewicht, dus dat stukje opvoeding en voorlichting is heel belangrijk. Als ik daarna hoor van een leerling dat ‘ie thuis voor zijn ouders heeft gekookt. Een gezonde, lekkere maaltijd, zelfgemaakt... Dan maakt mijn hart een sprongetje.”
Henk: “We moeten trots zijn op het praktijkonderwijs. Jouw leerlingen zijn getalenteerd met hun handen. Het is een onderwijssoort om heel zuinig op te zijn.”